Wśród okoliczności wpływających na wymiar kary ustawodawca wymienia w art. 53 § 2 i 3 k.k. motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, zachowanie się pokrzywdzonego, a także pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w postępowaniu przed sądem lub prokuratorem. Wyliczenie to ma charakter jedynie przykładowy, nie można zatem wykluczyć wpływu na wymiar kary także innych, niewymienionych w tym przepisie okoliczności. Ustawodawca nie określa tych okoliczności jako łagodzących lub obciążających, gdyż większość z nich – w zależności od kontekstu sytuacyjnego – może przemawiać albo na korzyść, albo na niekorzyść sprawcy. Wyjątek stanowią te spośród nich, które ocenione zostały (pozytywnie lub negatywnie) już przez samego ustawodawcę, jak np. pozytywny wynik przeprowadzonej mediacji lub – z drugiej strony – popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim. Za wpływającą na wymiar kary można uznać każdą tego rodzaju składającą się na obraz przestępstwa oraz charakterystykę jego sprawcy okoliczność, która powoduje, że wymierzona przez sąd orzekający kara okaże się surowsza lub łagodniejsza od tej, jaka zostałaby orzeczona, gdyby okoliczność ta nie wystąpiła [zob. szerzej J. Giezek, Okoliczności…, s. 11 i n.]. (Giezek J., Komentarz LEX 2012, stan prawny: 2012-05-15, Komentarz do art. 53 Kodeksu karnego). Podkreślić jednocześnie trzeba, iż właściwości i warunki osobiste to całokształt okoliczności nie łączących się bezpośrednio z popełnionym przez sprawcę czynem, to okoliczności dopełniające, wpływające na wymiar kary. Co zaś tyczy się wymierzonej oskarżonej kary to wskazać należy, że zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem (vide: wyrok S.A. w Krakowie z dnia 19 grudnia 2000 r. sygn. akt II AKa 218/00 (KZS 2001/1/33) nie każda nietrafność orzeczenia o karze, ale tylko jej rażąca niewspółmierność uzasadnia zmianę orzeczenia o karze (art. 438 pkt 4 k.p.k.). Niewspółmierność rażąca to zasadnicza, różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (tak S.A. pod poz. 37 KZS 10/00)”. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 12 lipca 2000 r. sygn. akt II AKa 116/00 (opublik. w Prok. i Pr. 2002/1/29) trafnie wskazał natomiast, iż „rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k. zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Na gruncie cytowanego przepisu nie chodzi bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnice ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.”
rażąca niewspółmierność kary
