Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata. Powyższy przepis ogólny, nie będzie miał zastosowania do stosunków prawnych, które samodzielnie określają terminy przedawnienia, w myśl zasady lex specialis derogat legi generali. W odniesieniu do usług telekomunikacyjnych pierwotnie wyrażano w judykaturze poglądy, że dwuletni termin przedawnienia roszczeń z umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c., art. 751 pkt 1 k.c.), miał zastosowania do umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, z uwagi na charakter tego stosunku prawnego. Dodatkowo, w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, czyli ustawy z dn. 23 listopada 1990 r. o łączności aktualny pozostawał pogląd wyrażony w powołanym przez stronę pozwaną orzeczeniu Sądu Najwyższego z dn. 17 listopada 1999 r., sygn. akt III CKN 450/98, w którym SN stwierdził, iż do wykonania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych przez operatora telewizji kablowej mają odpowiednie zastosowanie przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). Jednakże w obecnym stanie prawnym w uchwale z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt III CZP 20/2009 Sąd Najwyższy uznał, że skoro w art. 56 i 60 ustawy z dn. 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r., Nr 171, poz. 1800 z późn. zm.), określono minimalne wymagania treści umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych i regulaminu, które kształtują łącznie stosunek prawny, wiążący operatora telekomunikacyjnego i abonenta, to należy uznać, iż essentialia negotii umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zostały wystarczająco uregulowane przez inne przepisy w rozumieniu art. 750 k.c. tj. przez Prawo telekomunikacyjne z 2004 r. Ta okoliczność przeważyła zdaniem Sądu do uznania, iż nie będą miały w tym przypadku zastosowania przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.), bowiem umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych jest umową nazwaną, uregulowaną w Prawie telekomunikacyjnym. Reasumując, do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, nie ma zastosowania odesłanie z art. 750 k.c., w konsekwencji dwuletni termin przedawnienia roszczeń określony w art. 751 pkt 1 k.c., również nie będzie miał w tym przypadku zastosowania. Termin przedawnienia na podstawie Prawa telekomunikacyjnego, określają terminy określone w art. 118 k.c. i wynoszą one 3 lata, od czasu, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Przez świadczenie okresowe, jak podkreśla się w doktrynie, dłużnik zobowiązany jest do spełniania go periodycznie, w określonych z góry odstępach czasu, zaś suma świadczeń nie składa się na z góry określoną wielkość. Natomiast z przepisu art. 120 § 1 zd. 1. k.c. wynika, iż „bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne”. Orzecznictwo przyjmuje za taki moment sytuację, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu. Roszczenie może stać się wymagalne w dniu oznaczonym w umowie lub przepisach ustawy. W przypadku umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych i wystawianych na ich podstawie faktur, określenie terminu ich wymagalności z reguły nie nasuwa wątpliwości.

Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych jest umową nazwaną uregulowaną w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (tekst jednolity: Dz.U.2016.1489). We wskazanej ustawie ustawodawca wskazał, że świadczenie usług telekomunikacyjnych odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych (art. 56 ust. 1 ustawy), a zatem określił stosunek prawny zachodzący pomiędzy dostawcą usług telekomunikacyjnych a usługobiorcą. Przywołana ustawa nie reguluje jednak wszystkich kwestii związanych z przedmiotową umową – zawiera przepisy dotyczące treści, formy, stron oraz sposobów zawierania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Powstaje zatem pytanie, jakie przepisy należy stosować do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w zakresie nieuregulowanym w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne – czy w myśl art. 750 k.c. będą to przepisy o zleceniu, czy też przepisy ogólne dotyczące zobowiązań zawarte w kodeksie cywilnym. Obecnie zarówno w orzecznictwie jak i w doktrynie przeważa zapatrywanie, które podziela również Sąd orzekający w niniejszej sprawie, że do umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych w zakresie nieunormowanym ustawą – Prawo telekomunikacyjne znajdują zastosowanie przepisu ogólne dotyczące zobowiązań zawarte w kodeksie cywilnym. Art. 750 k.c. stanowi, że do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, niemniej jednak należy podkreślić, iż przywołanym przepisie chodzi o umowy o świadczenie usług nieprzewidziane w obowiązującym systemie prawnym jako umowy nazwane. W konsekwencji odesłanie zawarte w art. 750 k.c. znajdzie zastosowanie dopiero wówczas, gdy przedmiotem umowy jest dokonanie czynności faktycznych jako usługi, a nie jest ona unormowana w przepisach dotyczących umów nazwanych zarówno w samym kodeksie, jak i w innych aktach prawnych, nawet poza prawem cywilnym. Wskazuje się na to, że art. 750 k.c. nie powinien być stosowany do konkretnych umów i zobowiązań dotyczących usług dających się subsumować pod przepisy pozakodeksowe regulujące umowy o świadczenie usług (por. J. Krasuski Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, LexisNexis 2005, LEX nr 53073; G. Bieniek, H. Ciepła, S. Dmowski, J. Gudowski, K. Kołakowski, M. Sychowicz, T. Wiśniewski, Cz. Żuławska [w:] G. Bieniek (red) Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom I-II, wyd. X, LexisNexis, 2011, LEX nr 10022). W związku z powyższym zawarte w art. 750 k.c. sformułowanie „inne przepisy” należy rozumieć nie tylko jako przepisy kodeksu cywilnego, ale również jako unormowania pozakodeksowe, a takim z całą pewnością jest ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne. W konsekwencji do treści nieunormowanych w ustawie prawo telekomunikacyjne – w tym także w kwestii terminów przedawnienia – znajdą zastosowanie przepisy ogólne dotyczące zobowiązań zawarte w kodeksie cywilnym, nie zaś przepisy dotyczące zlecenia.

 

Należy zatem uznać, że w niniejszej sprawie do roszczeń wynikających z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w kwestii terminów przedawnienia zastosowanie znajdzie art. 118 k.c. Powyższe stanowisko zostało wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 r. (III CZP 20/09, LEX nr 493968), w której zdecydowanie stwierdzono, że termin przedawnienia roszczenia o opłatę abonamentową i wynagrodzenie za połączenia telefoniczne z umowy o świadczenie usług telefonicznych określa art. 118 k.c. Podkreślono, że elementy istotne umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zostały wystarczająco uregulowane przez inne przepisy w rozumieniu art. 750 k.c. – tj. w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne – zatem do tych umów, choć są to umowy o świadczenie usług, nie mają zastosowania przepisy o zleceniu i art. 751 k.c., który przewiduje dwuletni termin przedawnienia m.in. dla roszczeń o wynagrodzenie za spełnione czynności.

 

Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Opłata za usługi telekomunikacyjne wynikająca z zawartej umowy to świadczenie okresowe, albowiem jest to świadczenie pieniężne powtarzające się w określonych odstępach czasu, niestanowiące jednak z góry ustalonej całości. Każde z nich jest samodzielne w tym sensie, że ma własny termin wymagalności i odpowiednio do tego wyznaczony początek biegu przedawnienia. Co więcej, dochodzone roszczenie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, albowiem pierwotny wierzyciel (…) S.A. z siedzibą w W. występowała w przedmiotowym stosunku zobowiązaniowym jako dostawca usług będący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym zdefiniowanym w art. 2 pkt 27 ustawy prawo telekomunikacyjne. Należy ponadto zaznaczyć, że kwalifikacja roszczenia decydująca o terminie przedawnienia nie ulega zmianie w przypadku zmiany podmiotowej po stronie wierzyciela (por. M. Pyziak-Szafnicka Komentarz do art. 118 Kodeksu cywilnego [w:] P. Księżak (red.), M. Pyziak-Szafnicka (red.) Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, LEX, 2014, LEX nr 170781). W związku z powyższym należało przyjąć, ze roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie przedawnia się w myśl art. 118 k.c. z upływem trzyletniego terminy przedawnienia. Co więcej, roszczenie o odsetki z tytułu opóźnienia jako roszczenie okresowe przedawnia się w terminie trzyletnim zgodnie z art. 118 k.c. nie później jednak niż z upływem terminu, w którym przedawnia się roszczenie o zapłatę kwoty głównej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2006 r. IV CSK 134/05, LEX nr 607274).